راهنمای تجارت با کشور ژاپن
سرود ملی کشور ژاپن
واحد پول: ین
مساحت: ۳۷۷,۸۷۳ کیلومترمربع
پیش شماره: ۸۱+
پایتخت: توکیو
منطقه زمانی: UTC+09:00
جمعیت: ۱۲۶,۷۶۰,۰۰ (سال ۲۰۱۷)
نگاه کلی
ژاپن سرزمین صلح و هماهنگی است که همچنان با وحدت سازنده‌ي سنت و مدرنیته رشد می‌کند. ژاپن با تاریخ و فرهنگ غنی و رنگارنگش الگویی شاخص از سلسله مراتب، افتخار و آداب را شکل داده است و امروزه بسیاری از این آداب و روش در برخوردهای اجتماعی و کسبوکار منعکس می‌شوند. اگر سازمانتان قصد دارد تا کسب‌وکاری با ژاپن راه بیندازد، موفقیت آن در آینده به درک این آداب‌ورسومِ متاثر از فرهنگ بستگی دارد.
فرهنگ ژاپنی- ارزش‌ها و مفاهیم کلیدی
«وا» (Wa) – ارزشمندترین اصلی که هنوز در جامعه‌ی امروزی ژاپنی زنده و پابرجا است، مفهوم «وا» یا «هماهنگی» است. حفظ هماهنگی اجتماعی به اولین قانون اساسی در سال 604 قبل از میلاد بازمی‌گردد و به کار گروهیِ موردنیاز هنگام زندگی و کار بر روی مزارع مشترک مربوط می‌شود. در اصطلاح بازرگانی، «وا» در اجتناب از ابراز وجود و فردگرایی و حفظ روابط خوب با وجود تفاوت عقاید انعکاس یافته است. هنگام کسبوکار با ژاپنی‌ها، مهم است که تاثیر «وا» را بر بسیاری از الگوهای رفتار ژاپنی به خاطر داشته باشید به‌ویژه اینکه آنها کمتر جواب «نه» را مستقیم می‌دهند.
«کائو» (kao) – یکی از عناصر اساسی در سیستم اجتماعی ژاپن مفهوم «آبرو» است. آبرو نشانه‌ای از غرور شخصی است و مبنای شهرت و موقعیت اجتماعی فرد را شکل می‌دهد. حفظ آبرو به واسطه‌ی اجتناب از مقابله و انتقاد مستقیم در هر جا که ممکن باشد، به‌دست می‌آید. در ژاپن، آبروی کسی را به‌خطر انداختن می‌تواند برای روابط تجاری خطرناک باشد.
«اومویاری» (Omoiyari)– که بسیار به مفاهیم «وا» و «کائو» نزدیک است به احساس همدلی و وفاداری که در جامعه‌ی ژاپن بسیار ترویج شده، مربوط است و در فرهنگ کسبوکار ژاپن اجرا می‌شود. این عبارت در معنای تحت‌اللفظی به معنای «خود را جای دیگران گذاشتن» و در نتیجه ایجاد رابطه‌ی قوی براساس اعتماد است و احساس متقابل در ژاپن برای موفقیت کسبوکار حیاتی است.
کسبوکار در ژاپن
اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم شاهد این بود که ژاپن به سرعت تاثیرات متعدد تکنولوژی غربی را پذیرفت. ژاپن پس از شکست در جنگ جهانی دوم، رشد قابل‌توجهی را در اقتصاد تجربه کرد و به سرعت موفق‌ترین صادرکننده‌ی جهان شد. از آن به بعد، کسبوکار و اقتصاد ژاپن شاهد شکوفایی نقاط قوت بوده است اما با این حال امروزه یکی از قدرت‌های پیشرو صنعتی در جهان با بازار کسبوکار جدید، پایدار و هیجان‌انگیز آماده برای سرمایه‌گذاری و تجارت خارجی است.
کسبوکار ژاپن بخش 1- کار کردن در ژاپن (قبل از خروج)
شیوه‌های کار در ژاپن
🎌 با توجه به رقابت تجاری قوی اخیر در آسیا، مفهوم قدیمی فرایند مذاکره‌ی «بی‌شتاب» ژاپن دیگر قابل اجرا نیست. تصمیمات سریع و کارآمد گرفته می‌شوند.
🎌 هنگام تنظیم قرار ملاقات کاری، برقراری تماس تلفنی شخصی از ارسال نامه موثرتر است و به عنوان رفتار خوب دیده می‌شود.
🎌 وقت‌شناسی در ژاپن ضروری است؛ تأخیر نشانه‌ی بی‌احترامی است. 5 دقیقه قبل از قرار ملاقات رسیدن، روش خوبی است.
🎌 با توجه به رقابت تجاری قوی اخیر در آسیا، مفهوم قدیمی فرایند مذاکره‌ی «بی‌شتاب» ژاپن دیگر قابل اجرا نیست. تصمیمات سریع و کارآمد گرفته می‌شوند.
🎌 هنگام تنظیم قرار ملاقات کاری، برقراری تماس تلفنی شخصی از ارسال نامه موثرتر است و به عنوان رفتار خوب دیده می‌شود.
🎌 وقت‌شناسی در ژاپن ضروری است؛ تأخیر نشانه‌ی بی‌احترامی است. 5 دقیقه قبل از قرار ملاقات رسیدن، روش خوبی است.
ساختار و سلسله مراتب در شرکت‌های ژاپنی
🎌 ساختار سلسله مراتبی قوی در کسبوکار ژاپن در روند مذاکره بازتاب یافته است. ژاپنی‌ها از سطح اجرایی شروع کرده و به سطح وسط می‌رسند. با این حال، تصمیمات اغلب درون گروه گرفته می‌شود.
🎌 به طور کلی، در جلسات تجاری، ژاپنی‌ها به ترتیب مقام صف می‌کشند. به این معنی که ارشدترین فرد در جلو و کم رتبه‌ترین شخص نزدیک به در قرار می‌گیرد. با این حال، علاوه بر این قانون، باید حواستان باشد که ارشدترین فرد محل نشستن را انتخاب می‌کند.
🎌 مهم است در ذهن داشته باشید که در ژاپن مدرن، حتی دون‌پایه‌ترین نفر نیز می‌تواند مدیر شود به شرط این که عملکرد خوبی داشته باشد.
روابط کاری در ژاپن
🎌 با توجه به تأثیر کنفوسیوس‌گرایی، باید در فرهنگ تجاری ژاپن احترام بیشتری نسبت به اعضای ارشد نشان دهید. سن و رتبه ارتباطی تنگاتنگ با هم دارند اما تغییر در محیط کسبوکار امروزی به این معنا است که سابقه‌ی تحصیلی و توانایی اغلب مقدم بر سن در نظر گرفته می‌شود.
🎌 به دلیل تراکم جمعیت بالا در مناطقی که ژاپنی‌ها در آن زندگی می‌کنند، فضای شخصی بسیار ارزشمند است. تماس فیزیکی، به غیر از دست دادن، هرگز در عموم دیده نمی‌شود.
کسبوکار ژاپن بخش 2
شیوه‌های کسبوکار در ژاپن
🎌 تا زمانی که مبادله کارت‌های ویزیت و یا «مِیشی» صورت نگیرد، کسبوکار در ژاپن نمی‌تواند آغاز شود. کارت ویزیت خود را که باید دو زبانه باشد، با دو دست به طرف ژاپنی تقدیم کنید. وقتی که کارت ویزیت همتای خود را دریافت می‌کنید، نشان دهید که قبل از قرار دادن آن روی میز آن را به دقت بررسی می‌کنید. باید با کارت تجاری طرف مقابل با احترام و مراقبت برخورد کنید.
🎌 بخش مهمی از آداب‌ورسوم تجاری سابق ژاپنی‌ها، هدیه دادن بود. گرچه در فرهنگ تجاری مدرن ژاپن چنین انتظاری نمی‌رود، اما این سنت همچنان اجرا می‌شود و با قدردانی پذیرفته می‌شود. بااین‌حال، مراقب باشید هدیه را بیش از اندازه بزرگ نکنید چون ممکن است رشوه به‌نظر بیاید.
🎌 برای تجارت بهتر آن است که پیش از مذاکرات، در گفتگوی کوتاهی شرکت کنید. از همتای ژاپنی خود انتظار داشته باشید تا در مورد تحصیلات، خانواده و زندگی اجتماعی‌تان سوال کند اما سوالات خیلی‌شخصی قابل‌قبول نیستند.
🎌 در آداب‌ورسوم تجارت ژاپن، قراردادها لزوما موافقتنامه‌های نهایی یا نشانه‌ای مبنی بر انجام کسبوکار نیستند. در ژاپن، توجه به شرکا یا مشتریان حتی پس از کسبوکار بسیار مهم است. ارتباطات پس از کسبوکار و روابط بلندمدت در فرهنگ ژاپن نهادینه شده‌اند.
آداب کسبوکار ژاپنی (بایدها و نبایدها)
✓2جایی که مطمئنید اشتباهی مرتکب شده‌اید حتما عذرخواهی کنید و مکررا قدردانی خود را ابراز کنید چرا که در ژاپن مؤدبانه به حساب می‌آید.
✓2از مقابله و یا نشان دادن احساسات منفی در طول مذاکرات تجاری اجتناب کنید. نظراتتان را آشکارا ابراز کنید، اما از رد مستقیم و یا تهاجمی سر باز زنید.
✓2با همتایان خود با احترام و مودبانه احوالپرسی کنید. اگر همتای شما تعظیم می‌کند، اطمینان حاصل کنید که همین عمل را تکرار می‌کنید که معمولا کوتاه و مختصر انجام می‌شود. اغلب اوقات، دست دادن کافی است.
✘2یک نفر از همکاران ژاپنی را در مقابل دیگران بیش از حد تحسین و تشویق نکنید. به یاد داشته باشید که گروه اغلب مهم‌تر از فرد است.
✘2شریک ژاپنی خود را با نام کوچکش خطاب نکنید مگر اینکه از شما خواسته شود. از عناوین «آقای» یا «خانم» استفاده کنید یا «سان» را به نام خانوادگی‌شان اضافه کنید؛ مثلا، «آقای هیروشیما» می‌شود «هیروشیما سان».
✘2از حرکات شدید دست، حالات صورت غیرمعمول و یا حرکات ناگهانی استفاده نکنید. ژاپنی‌ها با دستان خود صحبت نمی‌کنند.
آزمون فرهنگ ژاپن – درست یا نادرست
- در جلسات تجاری، معمول این است که ارشدترین فرد آخرین نفری باشد که به اتاق وارد می‌شود و نزدیکتر از همه به در بنشیند.
- در ژاپن عدد 4 مثل کلمه «مرگ» است و در نتیجه بدیمن تلقی می‌شود.
- همانند بسیاری از فرهنگ‌های غربی، سکوت ناخوشایند به نظر می‌آید و تا حد ممکن از آن اجتناب می‌شود.
- در فرهنگ ژاپن، خنده اغلب برای مخفی کردن احساساتی مانند عصبانیت، شوک، خجالت، سردرگمی و عدم‌موافقت استفاده می‌شود.
- هنگام خوردن رشته فرنگی و یا نوشیدن چای هورت کشیدن یا با صدای بلند غذا خوردن گستاخانه نیست.
آزمون فرهنگ- پاسخ‌ها
- نادرست. ارشدترین عضو تیم به‌طور کلی اول وارد اتاق می‌شود و به دنبالش زیردستان به‌ترتیبِ رتبه وارد می‌شوند. کم‌رتبه‌ترین عضو نزدیک به در می‌نشیند.
- درست.
- نادرست. سکوت اغلب به عنوان بخشی از فرآیند تفکر استفاده می‌شود و هرگز ناخوشایند به نظر نمی‌رسد.
- درست. خنده به طور کلی زمانی استفاده می‌شود که معلوم نیست چه احساسی ابراز شود.
- درست. این کار نشانه‌ی مثبتی است که از خوراکی لذت می‌برید!